Otizm, erken yaşta yani çocukluk döneminde gelişim gösteren ve nihayetinde bireyin toplum içine dâhil olması gerektiği aşamada okulda, sosyal hayatın içinde ya da çalışma hayatında sorunlarla karşılaşmasına neden olur. Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin yaşamının ilk 2 yılında genellikle bu belirtiler ortaya çıkar ve fark edilir. Çok daha nadir durumlarda ise ilk sene içerisinde çocuk normal gelişim gösterirken, daha sonra otizm belirtileri ortaya çıkmasından kaynaklı çocuklarda 18-24 ay arası bir gerileme dönemi yaşanabilir. Bu gibi durumlarda hemen müdahale etmek gerekir.

Otizm Spektrum Bozukluk Belirtileri Nelerdir?

Otizm spektrum belirtilerini fark etmek için çoğunlukla ebeveynlerin dikkati ve özeni çok önemlidir. Bazı çocuklarda bebeklik döneminde isimlerine yanıt vermeme, göz temasından kaçınma ya da bakımlarını gerçekleştiren kişilere karşı bir kayıtsızlık söz konusu olabilir. Bu gibi durumlar fark edildiğinde otizm spektrum bozukluğunun ilk belirtileri olarak kabul edilebilir.

Diğer farklı vakalarda ise çocuklar, yaşamın ilk birkaç ayında ya da ilk yılında normal bir gelişim seyri gösterebilir. Ancak ani bir şekilde kendi içinde bir gerileme görülür. Agresif bir tutum takındıktan sonra o zamana kadar edinilen tüm dil becerileri kaybedilebilir. Bu bahsi geçen semptomlar ise genel itibariyle 2 yaşına kadar görülebilir.

Otizm spektrum bozukluğu belirtileri gösteren çocuklar sosyal etkileşimde zorlanırken, aynı zamanda öğrenme güçlüğü de çekebilir. Ayrıca normalden daha düşük zekâya sahip olma belirtileri de otizmli çocuklarda görülebilen belirtiler arasında yer alır. Bazı çocuklarda ise tam tersi normal ve hatta daha yüksek bir zekâ seviyesine sahip oldukları gözlemlenebilir. Bu çocuklar çok hızlı bir öğrenme yetisine sahip olmakla beraber, öğrendikleri bu bilgileri günlük yaşamın içinde uygulamak, karşılıklı bir şekilde iletişim kurmak ve sosyal durumlara gerekli uyumu sağlamak konusunda zorlanabilir.

Otizm spektrum bozukluğu bulunan her çocuğun, spektrumun bir diğerinden tamamen benzersiz ve farklı konumda olduğu unutulmaması gereken önemli bir noktadır. Bu bozukluğa sahip olan bireylerin her birinde düşük işlevden başlayarak daha yüksek işleve kadar yayılması muhtemel benzersiz bir davranış modeli ve şiddet eğilimi seviyesi gözlemlenmesi normaldir.

Spektrumun her çocukta bir diğerine göre daha farklı ve benzersiz belirtisi görülebilir. Bu sebeple bozukluk durumunun ne kadar ağır bir seviyede olduğunun belirlenmesi çok kolay olmayabilir. Çocuğun engel seviyesi ve günlük yaşamdaki faaliyetleri ne kadar sürede, ne kadar gerçekleştirebildiği konusunda gerekli bilgiler doktor ve ebeveyn tarafından mutlaka toplanmalıdır.

Sosyal İletişim ve Etkileşim

• Göz teması kurmaması ve belirli bir yüz ifadesine sahip olmayışı,
• Adı ile seslenildiğinde tepki vermemesi ve zaman zaman kendisiyle iletişim kuran kişileri duymuyor gibi görünmesi,
• Hiç konuşmaması, geç konuşması ya da daha önce söylemiş olduğu kelime ya da cümleleri söyleme yeteneğini kaybetmesi,
• Taşınmaya ve kucaklanmaya karşı direnç göstermesi, kendi dünyasına çekilmekten ve tek başına oynamaktan çok daha fazla hoşlanması,
• Anormal şarkı söyler gibi bir ritim ya da robot sesine benzeyen tekdüze bir ses tonuyla konuşmaya ilgi duyması,
• Kendiliğinden biriyle iletişime geçmemesi, diyalog başlatmaması ya da bu diyaloğu sürdürmemesi, yalnızca bir istek belirtmek ya da bir şeyi karşı tarafa tanımlamak amacıyla diyalog kurması,
• Çok basit olan talimatları ve soruları bile anlamıyor gibi görünmesi,
• Nesneleri işaret etmemesi ya da onları size hiçbir şekilde getirmemesi,
• Duyguların ve hislerin farkına varmaması ya da başkalarının duygularının farkına varmaması,
• Karşılıklı olarak sosyal bir iletişim kurmak istendiğinde saldırgan, pasif ya da yıkıcı bir tarz ile durumlara uygun olmayan şekilde yaklaşma eğilimi,
• İma ya da mizahi konuları anlamada güçlük çekme,
• Olası tehlikelere karşı duyarsız olması,
• Hırçınlık ve yoğun bir inat göstermesi,
• Vücut dili, yüz ifadesi ya da ses tonu gibi kelimeler kullanılarak ifade edilmeyen iletişim yöntemlerini kullanırken zorluk çekmesi otizm spektrum bozukluğu söz konusu olduğunda öne çıkan belirtiler arasında yer alır.

Otizm Spektrum Bozukluğu Çeşitleri Nelerdir?

Otizm spektrum bozukluğu, günümüzdeki ismi Otizmi Asperger sendromu (AS), genellikle çocukluğun dezintegratif bozukluğu (ÇDB) olarak bilinir. Öncesinde tanımlanmamış olan bu gelişimsel bozukluk türünde de olduğu gibi, birbirinden bağımsız ilerlediği kabul edilen bu tıbbi durumların tamamını içine almaktadır.

Otizm belirtilerine sahip olup, kanıtlanan bir tanısı bulunacak kadar kriterlere sahip olmayan çocuklara verilen tanıya atipik otizm ismi verilir. Bu tür bir otizmin varlığı uzmanlar tarafından tartışma konusu olsa bile, bir çocukta otizm belirtileri fark edildiğinde mutlaka alanında uzman bir doktora başvurulması şarttır. Otizmin erken fark edilmesi, çocuklarda dil gelişimine ve iletişim kurma becerilerine erkek müdahale edilerek çocuğun sosyalleşme, iletişim kurma, dil becerisinde gerilik ya da akranlarından geri kalma durumunun ortadan kaldırılması için çok önemli bir yere sahiptir.

Otizm Spektrum Tedavisi

Aslında dünyaya gelen bütün bebeklerin kendi hızlarında ve kendi programlarında bir gelişim süreci bulunmaktadır. Ancak otizm spektrum bozukluğu bulunan çocukların gelişimi söz konusu olduğunda, belirtiler yaklaşık 2 yaşından önce baş göstermeye başlar.

Bir çocuğun otizm olduğuna dair herhangi bir endişe söz konusu olduğunda ya da çocuğun otizm spektrum bozukluğu olabileceğine dair herhangi bir şüphe varsa bu endişelerin bir hekimle paylaşılması çok önemlidir. Otizm tanısını, uzman olan çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanları ve çocuk nörologları koyabilir. Bu hastalığın gösterdiği semptomlar, diğer gelişimsel bozukluklarla bağlantılı bir şekilde gelişim gösterebilir.

Otizm spektrum bozukluğunun bilinen ve hastalığı tamamen ortadan kaldırabilen bir tedavisi yoktur. Ancak yapılması gereken çocuğun gündelik hayatını doğru bir şekilde organize edebilmek adına uygulanabilir çeşitli yollar bulmaktır. Bu durumda erken müdahale ve erken tanı çok önemlidir.

Otizmin erken fark edilmesi, çocukların davranış becerilerini, dil gelişimini çok büyük ölçüde etkiler. Tanı konusunda geç kalınmış olsa bile çocuğa müdahale etmek her yaşta katkı sağlayacaktır. Otizm spektrum bozukluğunun gösterdiği semptomlar genel olarak tam anlamıyla yok edilmese bile, otizme sahip olan çocuklar bazı eğitim programlarıyla hayatlarını çok daha iyi bir şekilde organize etmeyi öğrenebilirler.

Bu anlamda çocukların geleceğini inşa etmek konusunda büyük bir özveriyle çalışmalar sürdüren, uzman kadrosuyla bu gibi rahatsızlıklarla tek başına baş etmek zorunda olan çocukların her anlamda yanında olan Meryem Yerli özel eğitim merkezini ziyaret etmelisiniz. Sizi ve çocuklarınızın geleceğini düşünürken aynı zamanda nitelikli hizmet ile çocuklarınızın yaşamına dokunmayı hedefleyerek emin adımlarla yürüyoruz. Bizimle iletişime geçmek için web sitemizde yer alan iletişim numaralarımızı kullanabilirsiniz.